Gezegenimizin uydusu olan Ay, insanoğlunun binlerce yıldır merakını ve hayal gücünü cezbeden bir gök cismidir. 20 Temmuz 1969'da, bu merakı dindirmek için büyük bir adım atıldı ve Ay'a ilk defa insanlı bir uçuş gerçekleştirildi. Apollo 11 görevinde, komutan Neil Armstrong, Ay modülü Pilotu Buzz Aldrin ve komuta modülü Pilotu Michael Collins Ay'a doğru bir yolculuğa çıktı. İşte Apollo 11 görevinin hikayesi ve Ay'a yapılan bu ilk yolculuğun detaylarını sizler için derledik.
Apollo 11'in temel amacı, o dönemdeki Amerikan Başkan John F. Kennedy tarafından 25 Mayıs 1961'de belirlenen ulusal hedefi tamamlamaktı: Ay'a mürettebatlı iniş gerçekleştirmek ve Dünya'ya geri dönmek.
Diğer uçuş hedefleri arasında mürettebat tarafından yapılan bilimsel keşifler; elde edilen verileri Dünya’ya iletmek için bir televizyon kamerasının konumlandırılması ve aynı zamanda bir güneş rüzgarı bileşimi deneyinin, sismik deney paketinin ve bir Lazer Değişen Retroreflektörün’ün konumlandırılması yer alıyordu. Bu keşifler sırasında iki astronotun Ay’ın yüzeyine inmesi ve örnekler toplaması gerekiyordu. Bu astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’di. Bu sayede bu iki astronot Ay’a ayak basan ilk insanlar olacaklardı.
Neil Armstrong Kimdir?
1930 Ohio doğumlu Armstrong, Kore Savaşı’nda görev yaptıktan sonra NASA’da organizasyonlarda görev almaya başladı. 1962'de astronot programına girdi ve 1966'da ilk görevi olan Gemini VIII'in komuta pilotu oldu. İlk insanlı Ay görevi olan Apollo 11'in uzay aracı komutanlığını yaparak Ayda yürüyen ilk insan oldu ve kariyerinin zirvesine ulaştı.
1930 New Jersey doğumlu Edwin Eugene Aldrin Jr. adını 1988 yılında yasal olarak Buzz olarak değiştirdi. West Point'teki Askeri Akademi'de makine mühendisliği alanında uzmanlaştı ve savaş pilotu olmak için eğitim aldı. Mezun olduktan sonra Hava Kuvvetlerine katıldı ve Kore Savaşı’na gönderildi. Aldrin savaştan sonra Nevada'da pilot eğitmeni olarak Hava Kuvvetleri'nde ardından Almanya'nın Bitburg kentinde uçuş komutanı olarak görev aldı. Aldrin astronot eğitim programını Almanya'da ses duvarını aşabilen ilk savaş uçağı olan F-100 Süper Sabre’yi uçururken duymuştu. Aldrin, 1963 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) uzay biliminde doktora derecesi ile mezun oldu. NASA’da doktora derecesine sahip tek astronot olarak yer aldı. Daha sonra ise Apollo 11 görevinde Ay'da yürüyen ikinci insan olarak adını tarihe yazdırdı.
Michael Collins, 31 Ekim 1930'da babası Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Tümgenerali James Lawton Collins'in görev yaptığı Roma, İtalya'da doğdu. Collins, 1952'de West Point'ten Lisans Diploması ile mezun oldu. Aynı yıl Hava Kuvvetleri’ne katıldı ve Columbus, Mississippi'de uçuş eğitimini tamamladı. Collins, John Glenn'in Mercury Atlas 6 uçuşunu izledikten sonra astronot olmaya karar verdi. Hava Kuvvetleri uzayı araştırmaya başladığında USAF Havacılık ve Uzay Araştırma Pilot Okulu'na girdi. Collins iki uzay uçuşu yaptı. Bunlardan ilki, 18 Temmuz 1966'da Collins'in uzay yürüyüşü yaptığı Gemini 10 göreviydi. İkincisi, 20 Temmuz 1969'daki Apollo 11 misyonuydu; tarihteki ilk Aya inişti. Neil Armstrong ve Buzz Aldrin'in eşlik ettiği Collins, ortakları ay yüzeyinde yürürken Komuta Modülünde kaldı. Collins, Armstrong ve Aldrin'in ona yeniden katıldığı 21 Temmuz'a kadar Ay'ın etrafında dönmeye devam etti.
11 Temmuz 1969'da, Saturn V roketi, Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı ve Ay'a doğru yolculuğuna başladı. Apollo 11'in mürettebatı, Ay yörüngesine girmek için uzun bir yolculuktan sonra Ay'a ulaştılar. 20 Temmuz'da, Eagle adı verilen iniş aracı Ay'ın yüzeyine indi ve Neil Armstrong, insanlık tarihinde unutulmaz bir anı oluşturan şu sözleri söyledi: "Bu bir insan için küçük bir adım ama insanlık için dev bir sıçrama."
Armstrong ve Aldrin, Ay'ın yüzeyinde yaklaşık iki buçuk saat geçirerek bilimsel araştırmalar yapmak, örnekler toplamak ve fotoğraflar çekmek için çalıştılar. Bu süre zarfında, Michael Collins Ay modülünde Ay yörüngesinde döndü ve görevin geri kalanını bekledi.
24 Temmuz 1969'da geri dönen Apollo 11 gemisi Hawaii'nin batısındaki Pasifik Okyanusu'na düştü. Mürettebat ve araç USS Hornet tarafından alındı ve üç astronot, üç hafta boyunca karantinaya alındı. Karantinaya alınmalarındaki sebep ise astronotların henüz keşfedilmemiş bir bölgeden geri dönmeleri nedeniyle Ay'dan taşıdığı mikroorganizmaların olası zararlarını önlemekti. Uzay programındaki hiç kimse ay yüzeyinin steril olup olmadığından emin değildi. Elbette daha sonraki çalışmalar Ay'da herhangi bir yaşam formunun bulunmadığını doğruladı.
Karantinanın ardından Amerika Birleşik Devletleri, astronotlar için geçit törenleri düzenledi. Astronotlar, New York'tan Chicago'ya ve memleketlerine kadar ülke çapındaki geçit törenlerinde övgüyle karşılandı ve sonunda bir dünya turuna katıldılar.
Rekor kıran tarihi an dünya çapında milyonlarca kişi tarafından izlendi. Görev gerçekleşmeden önceki günlerde, medya kuruluşlarında görev hakkında kapsamlı konuşmalar yapıldı ve bu da kamuoyunda geniş bir beklenti oluşmasına sebep oldu. Küresel izleyici sayısının o zamanlar bir dünya rekoru olan 550 milyondan fazla izleyici olduğu tahmin ediliyordu.
Apollo 11 görevinin planlamasında iniş alanı olarak Ay'daki bir bölge seçildi ve bunun net bir seçim olduğu düşünüldü. Ancak Apollo sondası alçalırken, iki astronot bölgenin kayalarla dolu olduğunu fark etti ve alçalmaya kalkışmanın tehlikeli olacağını biliyorlardı. Bu nedenle Armstrong, riskli alan üzerinden geçmeyi tercih ederek sondayı manuel olarak yönlendirmeye başladı; bu karar, başka bir konuma doğru ilerlerken daha fazla yakıt tüketileceği anlamına geliyordu. Sondanın belirlenen bölgeye ulaşıldığında inişin otomatik olarak iptal edileceği bir yakıt limiti vardı. Sonda bu noktaya ulaşmadan 25 saniye önce indi. Bunun anlamı şuydu: Eğer sonda bölgeye inişinde 25 saniye gecikseydi, görev otomatik olarak iptal edilecek ve astronotları Ay'ın yörüngesindeki Columbia'ya geri dönmeye zorlayacaktı.
Astronotlar, görevin küresel önemini temsil etmek için Ay'ın yüzeyine birkaç farklı dildeki ses kayıtları da dahil olmak üzere birçok öğe bıraktı. Apollo 1'de fırlatma rampasında hayatını kaybeden üç astronotun ve benzer bir kazada hayatını kaybeden iki kozmonotun isimlerinin yazılı olduğu madalyonlar da Ay yüzeyinde kaldı.
