Halk arasında ben veya et beni olarak bilinen renkli noktacıklara tıp literatüründeki adı nevüs’tür. Neredeyse her insanda bulunan, zararsız olduğu düşünülen bu lekeler nasıl ve neden oluşurlar?
Benler veya tıptaki adıyla nevüsler, çoğunlukla çocukluk veya ergenlik dönemlerinde oluşmaktadır. Fakat artan yaş, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, genetik mutasyonlar, güneşe aşırı maruz kalma ve solaryum kullanımı gibi etkenlerden dolayı benler yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Bunun yanında hamilelik gibi hormonal değişimlerin sıklıkla yaşandığı dönemler yeni benlerin oluşmasına neden olabilir.
Özellikle açık tenli kişilerde yaygın olarak görünen benler, çoğunlukla zararsız cilt oluşumlarıdır. Benler, derideki melanosit adı verilen hücrelerin kümeler halinde büyümesiyle ortaya çıkar. Benler, farklı tonlarda, vücudun çeşitli bölgelerinde oluşabilmektedir. Genellikle cilt yüzeyine yayılan melanositler, cilde rengini veren ve doğal bir pigment olan melanin üretirler.
Çoğu ben, kanser riski taşımamasına ve iyi huylu olmasına rağmen yeni bir benin gelişmesi veya mevcut benlerdeki ani değişiklikler melanom belirtisi olabilir. Melanom, bir cilt kanseri türüdür. Amerikan Kanser Topluluğu istatistiklerine göre melanom, tüm cilt kanserlerinin sadece %1’ini oluşturur. Buna rağmen cilt kanseri ölümlerinin çoğu nedeni de yine bu kanser tipidir.
Bazı kişilerde benlerin kanserli hale gelmesi ve melanoma dönüşme riski daha yüksektir. Bu riski artıran faktörlerden bazıları ise şunlardır:
• Büyük benlerle doğmak: Bir bebeğin vücudundaki bir benin çapı 5 santimetreden fazlaysa bu ben, büyük ben sınıfına girer.
• Olağandışı benlere sahip olmak: Büyük ve düzensiz şekilli benler atipik (displastik) nevüsler olarak bilinir. Çok sayıda olma eğilimindedirler.
• Kişisel veya ailesel bir melanom geçmişine sahip olmak: Daha önce melanom geçirdiyseniz vücudunuzdaki bir benin kanserli olma riski artar. Buna ek olarak bazı atipik nevüs türleri, genetik bir melanom formunun oluşmasına yol açabilir.
Cildinizi düzenli olarak kontrol etmek, ben değişikliklerini tespit etmenize yardımcı olabilir. Eski bir beniniz değiştiyse, kaşınıyorsa, kanıyor, sızlıyor veya ağrıyorsa hemen bir doktora görünmeniz faydalı olacaktır.
