Konya Bilim Merkezi BilimUp
 / 

Dünyada Aslında Kaç Kıta Vardır?

Beyza Gizem Yıldırım
5 dk
21609

Kaç tane kıta olduğunu hiç düşündünüz mü? Cevap ilk başta göründüğü kadar basit değil. Çoğu insan Avrupa, Asya, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avustralya ve Antarktika'nın yedi geleneksel kıtasına aşina olsa da, kıtaların kesin sayısı aslında bir tartışma konusu. Çünkü dünyadaki herkes, kıtaları aynı yoldan saymıyor. Geleneksel yedi kıta modeli, Dünya'yı üç kısma ayıran eski Yunan coğrafya anlayışına dayanmaktadır.  Avrupa, Asya ve Afrika. Bu model, Amerika'nın ayrı kıtalar olarak tanındığı 19. yüzyıla kadar geniş çapta kabul görüyordu. O zamandan beri, yedi kıta modeli en yaygın kabul gören ve yaygın olarak kullanılan model haline gelmiştir. Ancak son yıllarda yediden fazla kıta olması gerektiğini savunanlar vardır. Örneğin, bazı coğrafyacılar ve bilim insanları, esasen birbirine bağlı kara kütleleri oldukları için Avrupa ve Asya'nın tek bir kıta, yani Avrasya olarak kabul edilmesi gerektiğini öne sürdüler. Bu, toplam kıta sayısını altıya çıkarır. Farklı bir yaklaşım savunanlar da var. Amerika'nın tek bir kara kütlesi olarak kabul edilmek yerine Kuzey Amerika ve Güney Amerika olmak üzere iki ayrı kıtaya bölünmesi gerektiğini öne sürüyorlar. Ayrıca Karayipler ve Pasifik adalarının ayrı kıtalar olarak kabul edilmesini önererek toplam kıta sayısını ona çıkarırlar.


Kıta Ne Anlama Geliyor?

Genel tanıma göre kıtalar, geniş biçimde yayılmış ve okyanusla ayrılmış kara parçaları, ancak konu hakkında gerçekten düşünmeye başlayınca problemler ortaya çıkıyor. Örneğin Avrupa ile Asya ‘nın arasında okyanus yok . Öyleyse neden iki farklı kıtalar? Bu ayrılığa neden olan şeyin kültürel sebepler olduğu düşünülüyor. Avrupa, Asya'dan kültürel olarak çok farklı. Fakat kültür argümanı geçerliyse, bu durum Hindistan ile Ortadoğu'yu da kapsamalı. Hatta eğer kültür kıtaları belirleseydi haritalarda daha çok çizgi ve kıta olması gerekmez miydi? Bazıları kültürel ayrımdan vazgeçip, Avrupa'yla Asya'yı Avrasya olarak birleştiriyor. Avrasya'yı oluşturmak, 6 adet kıta görüntüsünü oluştururdu. Fakat Kuzey Amerika ve Güney Amerika hakkında nasıl yorum yapacağız? Aralarındaki kanala rağmen Kuzey Amerika ve Güney Amerika iki kıtaya ayrılmamış. Bu da özellikle Güney Amerika'da, Amerika'nın tek bir kıta olarak görülmesine neden oluyor. Fakat, Panama kanalını göz ardı edersek, Süveyş kanalını da dikkate almamak gerekir. O zamanda inanılmaz büyük Afro-Avrasya kıtası oluşur. Peki hangi büyüklükten sonra bir kıta gerçekten kıta sayılabilir? 3 tane de kıta olabilir, düzinelerce de. Bu sorunu belki bilimle çözebiliriz.


Jeoloji ‘ye Göre Kıta Kavramı

Jeoloji bilimi der ki; kıtalar tektonik levhalardır. Yani birlikte hareket eden yerkabuğu parçalarıdır. Bir jeoloğa göre, Antartika levhası, Avustralya levhası, Avrasya levhası, Güney Amerika levhası, Afrika levhası vardır. Buraya kadar harika görünüyor olabilir peki ya Ortadoğu plağı, Hindistan plağı, Karayipler plağı? Pasifik plağı? Tüm bu alanları bunları nasıl sınıflandıracağız. Temel problem, "kıta" kelimesinin net bir tanımının bulunmamasıdır.

O Zaman Kaç Kıta Var?

Görünen o ki kesin kıta sayısına ilişkin tartışmanın yakın zamanda çözülmesi pek olası değil. Yedi kıta modeli hala geniş çapta kabul görse de, coğrafyacılar ve bilim adamları arasında evrensel bir anlaşma yoktur. Nihayetinde, kıtaların sayısı öznel bir belirlemedir ve kişinin kıta tanımına bağlı olarak değişebilir. Kaç tane kıta olursa olsun, hepsinin bir şekilde birbirine bağlı olduğu yaygın olarak kabul ediliyor. Kıtalar, gezegenin okyanusları, nehirleri ve sıradağları aracılığıyla birbirine bağlıdır ve hepsinin ortak bir jeolojik geçmişi vardır. Sonuç olarak, kıtaların incelenmesi, bir bütün olarak gezegenimizin tarihini ve gelişimini anlamanın önemli bir parçasıdır


Kaynakça
  1. https://www.nationsonline.org/oneworld/continents.htm
  2. M. McDaniel. Continent. (20 Eylül 2011). 
  3. https://education.nationalgeographic.org/resource/Continent 
Benzer Makaleler
Perlit: Çok Yönlü Volkanik Mineral
Deprem Işıkları Nasıl Oluşur?
Dünyanın En Eski Kalbi Keşfedildi
Gezegenlerin İskeleti Levha Tektoniği
Deprem Nasıl Oluşur?
Okyanusların Altındaki Devasa Ormanlar
İlginç Coğrafya Bilgileri
Dünyanın Nüfus Kapasitesi Var mı?
Ay Olmasaydı Ne Olurdu?
Dünyanın %70'i Sularla Kaplıysa neden Su Krizi Yaşanıyor?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER