Akıllı telefonlardan giyilebilir sensörlere kadar elektronikler hayatımızda giderek daha yaygın hale geldikçe ortaya çıkan elektronik atık miktarı sürekli artıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı raporu, 2017'de yaklaşık 50 milyon ton elektronik atığın oluştuğunu ve bu sayının 2015'teki atıklardan yüzde 20 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Yani yalnızca iki yıl içerisinde atık miktarında dikkat çekici bir artış var.
Peki bu atıklardan kurtulabilir miyiz?
Stanford Üniversitesi araştırmacıları cilt kadar esnek ve kolayca bozunabilir bir yarı iletken malzeme geliştirdi. Bu malzemenin çeşitli tıbbi ve çevresel uygulamalarda kullanılmasıyla sürekli artan atık yığınını bir nebze de olsa azaltması amaçlanıyor. Ulusal Bilimler Akademisi bildiriler kitabında yayınlanan yazıya göre Stanford’daki bu ekip, sirke gibi zayıf bir asit ekleyerek kolayca bozunabilen esnek bir elektronik cihaz üretmeyi başardı.
Biyobozunur Çözümler Bulunabilir Mi?
Artan elektronik atıklardan rahatsız olan Stanford mühendisi Zhenan Bao ve ekibi geleceğin elektronik cihazlarının nasıl geliştirileceğini düşünmek için insan derisinin işlevini taklit etmeye çalışıyor. Bao ve ekibi; esnek, iletken bir plastik olan polimere ek olarak, elektrik bileşenlerini monte etmek için bozunabilir bir elektronik devre ve yeni bir biyolojik olarak bozunabilir alt tabaka malzemesi geliştirdi. Bu alt tabaka pürüzlü ve pürüzsüz yüzeylere esneme ve kalıplama yaparak elektrik bileşenlerini destekler. Vücutta kullanılacak olan ürünlere ait olan elektronik devre, alt tabaka gibi bu parçaların biyobozunur alternatiflerinin tercih edilmesiyle kendi kendini yok edebilmesi sağlanır.
Cilt gibi gerilebilen, kendi kendini yenileyebilen ve aynı zamanda biyolojik olarak parçalanabilen elektronik cihazlar elde etmeye çalışıyorlar. Şu anda esnek ve kendi kendini yenileme özelliğini elde ettiklerini açıkladılar. Aynı zamanda biyolojik olarak parçalanabilir olması üzerine çalıştıklarını duyurdular. Eğer bu özellikler sağlanabilirse elde edilen ürün zarar gördüğünde kendini yenileyebilecek ve zamanla eskidikçe vücutta kendiliğinden yok olabilecektir. Elektronik cihazlar zamanla biyolojik cihazlarla yer değiştirdiğinde hem sürekli artan atık sorununu çözmüş olabilir hem de toksik olmayan bileşenler kullanabiliriz.
