Hayatın her alanında belli rutinler vardır. Sabah kalkarız, kahvaltı yaparız, işe/okula gideriz, akşam yemeği yeriz, yakınımızdaki insanlara vakit ayırırız. Kısacası, yapmamız gerekenleri belli bir döngü içerisinde yaparız. Peki, iş hayatında da bu döngüler yok mudur?
Şirketlerin yaşam döngüsüne verilen isme “iş döngüsü” denmektedir. İş döngüsü, bir işletmenin ürün ve/veya hizmetlerinin üretim, satış, teslimat ve sonrasında müşteri memnuniyetini sağlama süreci olarak tanımlanabilmektedir. Bu süreç, bir işletmenin ürün ve/veya hizmetlerinin tasarımından üretimine, satışından teslimatına ve müşteri memnuniyetini sağlama sürecine kadar olan tüm aşamaları kapsamaktadır.
İlk döngü, bir işletmenin ürün ve/veya hizmetlerinin tasarımı aşamasında başlamaktadır. Bu aşamada, işletme ürün veya hizmetlerinin nasıl olması gerektiği konusunda karar vermekte ve bu ürünün veya hizmetlerin tasarımını yapmaktadır. Tasarım aşaması; ürünün veya hizmetlerin maliyetini, üretim süresini ve kar oranı gibi konuları da içerebilmektedir. Bu aşamada yapılan tasarım çalışmaları, ürünün veya hizmetlerin üretim aşamasına geçmesini sağlamaktadır
İş döngüsünün ikinci aşaması, üretim aşamasıdır. Bu aşamada, işletme üretimleri gerçekleştirilmektedir. Üretim aşaması, tasarım aşamasındaki bazı noktaları kapsayabilmektedir. Örnek olarak; bir gıda üreticisi olan bir işletme, üretim aşamasına geçtiği zaman ürünlerinin üretimini gerçekleştirmektedir. Bu aşamada işletme, ürünlerinin ne kadar maliyetli olacağına karar verebilmekte ve üretim süresini azaltmak için daha verimli bir üretim yöntemi seçebilmektedir. Ayrıca, ürünlerin ne kadar karlı olacağını da değerlendirmekte ve satış fiyatını bu doğrultuda belirlemektedir.
Döngünün üçüncü aşaması, satış aşamasıdır. Bu aşamada, işletme ürünlerini ve/veya hizmetlerini müşterilere satmaktadır. Satış aşaması da kendinden önceki döngülerin kapsadıklarını kapsayabilmektedir. Örneğin; bir elektronik eşya satış mağazası satış aşamasına geçtiğinde, ürünlerin fiyatlarını belirlemekte ve belirlediği fiyatları müşterilere sunmaktadır. Bu aşamada göz önünde tutulan nokta, mağazanın maliyetleridir. Buna ek olarak, mağazanın satış hedeflerine ulaşma amacıyla satış stratejileri oluşturulmaktadır. Örneğin; mağazanın önceden belirlenmiş bir satış hedefi varsa satış ekibinin bu hedefe ulaşabilmesi için müşterilere ürünler hakkında bilgi vermesi ve özel indirimler sunması gerekebilmektedir. Satış aşaması, işletmenin kar/zarar oranını doğrudan etkileyen önemli bir aşamadır. Bu sebeple, işletmelerin satış aşamasını yönetme konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir.
Döngünün son aşaması ise müşteri memnuniyetini sağlama aşamasıdır. Bu aşamada işletme, müşterinin memnuniyetini ölçüp gerekirse düzenleyici önlemler almaktadır. Müşterilerden alınan geri bildirimler bu noktada çok önem arz etmektedir. Örneğin; bir otomobil üreticisi, ürettiği arabalardan satın alan müşterilerine bir anket gönderebilmektedir. Anket; aracın performansı, konforu, tasarımı gibi konularla ilgili müşterilerin memnuniyetini ölçmektedir. Anket sonuçları değerlendirildiğinde, aracın performansı konusunda müşterilerin memnuniyet düzeyleri görülebilmektedir. Bu durumda otomobil üreticisi, aracın performansını iyileştirme amacıyla araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ağırlık verebilmektedir.
Sonuç olarak, iş döngüsü şirketler için önemli bir faktördür ve etkin bir şekilde yönetilmesi, şirketlerin verimliliğini artırmak ve maliyetlerini azaltmak için büyük önem taşımaktadır.
1. Oxford Economic Papers, 56.sayı, 1.cilt, January 2004, sayfa 1–44, https://doi.org/10.1093/oep/56.1.1
2. Thomas F. Cooley and Edward C. Prescott, sayfa 1 ile 39, 1995, https://doi.org/10.1515/9780691218052-005
3. James H. Stock ve Mark W. Watson NBER Macroeconomics Annual , 17. sayı https://doi.org/10.1086/ma.17.3585284