Kabartma Tozu Nasıl Çalışır?
Kabartma tozu, hamur işlerinde sıkça kullanılan kimyasal mayalama ürünüdür. Keklerin, ekmeklerin kabarmasını izlemek hepimiz için meditasyona dönüşebilir. Bugün biraz kabartma tozunun nasıl çalıştığından bahsedeceğiz.
Kabartma tozu, bir alkali toz, bir asit tuzu ve nötr bir nişastadan oluşur. Alkali ve asit bileşenleri bir araya gelerek kabartma tozuna mayalama etkisi verirken, nişasta nemi emerek sürecin hızlanmasını engeller.
Hamurlar, gazları uzun süre tutamazlar, ama kabarmaları için gaza ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle kabartma tozu gibi hızlı hareket eden mayalama malzemesine ihtiyaçları vardır. Asitler ve bazlar birleştiğinde, genellikle reaksiyonun bir yan ürünü olarak gaz açığa çıkar. Kabartma tozunun hazırlandığı anda reaksiyona girmesini önlemek için, su eklenene kadar bazla reaksiyona girmeyecek bir asit kullanılır. Kabartma tozuna sıvı eklendiğinde asit ve baz reaksiyona girer ve karbondioksit gazı üretir. Gaz serbest bırakıldığında, hamur içinde hapsolur bu da onun şişmesine ve kabarmasına neden olur.
Evde kabartma tozu yapmak istediğinizde de bu bilgileri kullanarak, bir alkali(bazik), bir asit ve nişastayla aynı işlemi gerçekleştiren malzeme üretebilirsiniz. Bir ölçek karbonat (alkali), iki ölçek tartar kreması (asit) ve bir ölçek mısır nişastası karışımı hazırlayarak, 1:1 oranında kabartma tozu yerine kullanabilirsiniz.
Tepkimeyi yavaşlatan malzemenin nişasta olduğunu öğrendiğimize göre, nişastayı çıkarıp karbonat ve en erişilebilir asit olan sirkeyi kullanarak çocuklarımızla yanardağ deneyi yapabiliriz.
Basit bir asit-baz tepkimesi mutfak kimyamızın temelini oluşturur. Çeşitli alanlarda bu bilgilerden faydalanarak mutfağı eğlenceli hale getirebiliriz.
