Keten tohumu binlerce yıldır çeşitli şekillerde sağlıklı özellikleri nedeniyle kullanılmaktadır. Modern tıp, keten tohumunun süper özelliklerini yeni yeni keşfediyor.
30-100 cm boyunda, mavi çiçekli tek yıllık kültür bitkisi olan keten; 4-6 mm uzunlukta, yumurta biçiminde, yassı, parlak, kırmızımtırak esmer renkli, kokusuz, yağlı ve lezzetli tohumlara sahiptir. Ketenin küçük genoma sahip olması, sağlıklı gıda üretimini kolaylaştırmakta, kompleks yapısı ise besin değerini koruyucu özellik göstermektedir. İçeriğinde bulunan bileşenler tüketilen doza, zamana ve miktara bağlı olarak yararlı ve zararlı etkiler gösterirler. Keten tohumu piyasada öğütülmemiş tohum, öğütülmüş tohum ve keten tohumu yağı şeklinde bulunur.
Keten tohumu genellikle fonksiyonel gıda olarak tanımlanmaktadır. Fonksiyonel gıdalar, temel beslenmenin ötesinde vücut için ekstra fayda sağlayan gıda bileşenleridir. Nutrasötik gıdalar da fonksiyonel gıdalar ile eş anlamlı olarak kullanılmakta ve gıdalardaki vitamin olmayan, yararlı kimyasallar olarak tanımlanmaktadırlar. Nutrasötiklerin bitkisel kaynaklı olanlarına fitokimyasal adı verilir. Keten tohumu bu açıdan incelendiğinde, αlinolenik asit ve iyi kaliteli protein bakımından zengin olmasının yanı sıra, flavonoid, lignan ve fenolik asitler gibi fitokimyasalların doğal kaynağıdır.
Keten tohumu kan kolesterolü, tansiyon ve kan şeker metabolizması üzerine çok etkilidir. Yapılan çalışmalar günde 30 gram kadar öğütülmüş keten tohumu yenmesinin kan kolesterolü ve kan şekeri seviyelerinde %10 civarında bir azalmaya, kan basıncında %10-15 civarında bir düşmeye neden olduğunu göstermektedir.
Bu etkiler, keten tohumunun yapısında bulunan antioksidan maddeler ve antienflamatuar özelliklerinden kaynaklanmaktadır.
Keten tohumu yağı, omega 3 yağ asitlerinden olan αlinolenik asidin en zengin kaynaklarından biridir. α Linolenik asit gibi yağ asitlerinin, meme tümörü gelişimini önlediği kanıtlanmıştır. Keten tohumundaki yağ asitleri vücut sıcaklığını ve dokuları korumada, miyelin kılıfların yapılmasında ve enerji üretiminde hayati önem taşımaktadır. Keten tohumu yağı kronik kabızlığa da iyi gelmektedir.
Keten tohumunun içeriğindeki lignanlar faydalı bağırsak bakterileri tarafından östrojen benzeri maddelere dönüştürülür. Diyetle %5 keten tohumu alımının memelilerde tümöre neden olan bileşen miktarını azalttığı tespit edilmiştir. Lignanlar; hormona dayalı kanserlerin önlenmesi ve tedavisinde geleneksel östrojen terapilerine alternatif oluşturmaktadır. Tümör hücresi çoğalmasını engellemektedir. Keten tohumu yapısında bulunan fenolik asitler, antioksidan, antimikrobiyal ve antikanser özellik gösterir.
Amerika Ulusal Kanser Enstitüsü, kanser önleyici gıdalar arasında üzerinde çalışma yaptığı altı materyalden biri olarak keteni belirlemiştir.
Yapılarında bulunan flavonoidler sayesinde alerjilere, iltihaba, serbest radikallere, mikroplara, virüslere karşı biyolojik aktiviteye sahiptirler.
Keten tohumu sağlıklı özellikleri ile kalp-damar hastalıklarına karşı da çok önemli bir koruma sağlar. Keten tohumunun içeriğindeki potasyum ve magnezyum gibi kalp dostu mineraller, sağlıklı αlinolenik asit, omega 3 yağ asitleri, antioksidan ve antienflamatuar etkileri ve aynı zamanda kolesterol düşürücü etkileri ile kalp damar hastalıklarının oluşumunu engeller kalp sağlığına katkı sağlar.
Bu kadar yararı yanında, keten tohumunun pişirilmeden tüketimi, hayvan ve insanlar için fazla miktarda alındığında toksik olabilecek bileşik üretimine neden olabilmektedir bu nedenle yeterli düzeyde tüketilmelidir.
Görüldüğü üzere keten tohumu çok yönlü faydaları ile insan sağlığına çok önemli katkıları olan basit bir gıda maddesidir. Keten tohumunun sağlığa olan etkileri saymakla bitmez. Bitkisel ilaç görevi gören keten tohumunu yeterli düzeyde diyetinize eklemeli ve sağlığa olan katkılarından sizde faydalanmalısınız.
