Daha önce reklam balonunu kapatmaya çalışırken farklı sayfaların açıldığı, aboneliği bir türlü iptal edemediğiniz ya da üye olmak zorunda kaldığınız bir web sitesine denk gelmişsinizdir. Tıklamak, paylaşmak, harcamak veya abone olmak gibi o an istemediğiniz şeyleri yapmaya zorlayan, manipülatif web sitelerinin tasarımlarında bazı püf noktaları bulunur. Aslında bu tasarım kalıpları oluşturulurken çok az insanın bildiği bu davranışsal psikoloji katmanları kullanılır. Bu kalıplar verilerimizle beslenerek günden güne daha akıllı hale gelir. Hem iş hem sosyal hayatımızın bu kadar çok çevrimiçi sürdüğü bir çağda bu tür taktiklerin işe ne kadar yaradığını ve bizi oldukça fazla etkilediğini biliyor muydunuz? Web siteleri ve mobil uygulamaların, karar verme mekanizmalarımız üzerinde nasıl bir etkisi var? Bu duruma direnmek için yapılabilecek bir şey var mı?
Davranış biliminin çıktıları pazarlamada her zaman kullanılan yöntemlere dönüşmüştür. Ancak verilerin altın hale geldiği ve finansal değeri olduğu bu çağda, insanlar hakkında çok fazla bilgi toplamak tehlikeli bir hale gelmiştir. Bilginin en yoğun toplandığı ortam olan internet ortamlarında web tasarımcıları paylaşmak istemediğimiz verilere ulaşmak için bazı tasarım kalıplarını kullanıyor. Bu manipülasyonların bazılarının farkında olabilirsiniz, ancak kalıpların doğası gereği, onları fark etmek genel olarak zordur. Bu noktada, verdiğimiz kararlar bize ait olmayabilir mi?
Bazı manipülatif tasarımlar ("roach motel" paradigması olarak bilinen bir aboneliğin nasıl iptal edileceğini bulamamak gibi) yalnızca yüzeysel olarak rahatsız edici olur. Bazılarıysa gereğinden fazla bilgi almak için tasarlanmış çevrimiçi formlar şeklinde veya kullanıcıya fark ettirmeden kişisel verilerin kamuya açık olarak paylaşılmasını sağlayan sözleşmeler gibi tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Web tasarımcısının cephaneliğindeki her silah tek bir şeye yöneliktir: Kullanıcılardan veri, etkileşim ve hatta para almak. Şirketler, veriler için bir yarış halinde olduğundan dolayı web tasarımcılarına ekstra abone veya para kazandırmak için devamlı küçük ince ayarlar yapar. Bu, web sitelerinin tartışmasız etik olmayan bir şekilde tasarlanmasına yol açar. Web sitesi tasarımcıları, insan beyninin kalıplara karşı bir varsayım önyargısı olduğunu bilirler. Bu yüzden, bu kalıpların çalışma şeklini kasıtlı olarak değiştirirler. Böylece, sonunda istediğimizden daha fazla veriyi teslim etmiş oluruz. Elbette ki her web sitesi ya da çevrimiçi ortam bu şekilde tasarlanmaz. Ancak inkar edilemez bir gerçek de şu ki, tüm web siteleri insanlar tarafından tasarlanır ve size hizmet sunarken sizden mümkün olduğunca fazla kazanç sağlamayı amaçlar.
